Wandelingen, rondleidingen, expo, podiumkunst en een inspiratiemap voor scholen. Met dit alles presenteert GUO-concerten Groeten in Oisterwijk op en rond Bevrijdingsdag 5 mei ’Oisterwijk in WOII – WOII in Oisterwijk. GUO werkt samen met Stadsgidsen, KVL-gidsen, Werkgroep Struikelstenen, Stichting Joodse Begraafplaats, Boswachter Frans, Heemkundekring De Kleine Meijerij, Oisterwijk In Beeld, lokale deskundigen en kunstenaars. In 10 artikelen ontvouwt GUO-organisator Jos Creusen de 5 mei-activiteiten voor belangstellenden uit Oisterwijk en daarbuiten. Meer info en tickets: www.groetenuitoisterwijk.nl. Reserveer tijdig: VOL=OP!
Aflevering 6: Expo Heemkundekring De Kleine Meijerij
In het souterrain van Fletcher Hotel-Restaurant Boschoord aan de Gemullehoekenweg 143 in Oisterwijk richt Heemkundekring De Kleine Meijerij de expositie ‘Oisterwijk in WOII – WOII in Oisterwijk’ in. Bezoekers met combi-dagticket die zich inschrijven voor deze expositie zijn er welkom op Bevrijdingsdag dinsdag 5 mei van 11.00 tot 12.30u. Daarna blijft de expositie nog tot en met 10 mei open voor klasbezoeken van Oisterwijkse scholen die zich hiervoor aanmelden. Meer info hierover bij groetenuitoisterwijk@home.nl of 013-5210175.
Op de expositie geeft Heemkundekring De Kleine Meijerij met foto’s, films, krantenknipsels en originele voorwerpen een impressie van Oisterwijk, haar inwoners en bezetters tussen 1940 en 1944 en in de voor- en naoorlogse periodes.
Zo is er aandacht voor de beschieting van de Duitse munitietrein door geallieerde Britse vliegtuigen op 16 september 1944. De munitie was afkomstig van Duitse opslagdepots in de Oisterwijkse bossen. Daar stortten Duitse bezetters puin op de bospaden om het transport door de bossen te versoepelen. Dit puin was afkomstig van het bombardement op Rotterdam waarmee Duitsland op 10 mei 1940 Nederland de Tweede Wereldoorlog introk.
De munitie in de trein kwam uit die Duitse depots. Zij vervoerden het over Rotterdams puin op Oisterwijkse bospaden naar het emplacement. Ze wilden hun kruit droog houden door het per spoor te transporteren naar veiliger oorden. De geallieerden rukten namelijk vanuit België op richting Zuid-Nederland in een poging om via het Ruhrgebied door te stoten naar het Duitse hoofdkwartier in Berlijn.
De Duitse bezetters hielden echter stand bij de brug over de Rijn in Arnhem. Voor de geallieerden bleek deze vesting ‘a bridge too far’. Een gelijknamig boek hierover van Cornelius Ryan dateert van 1974. Een verfilming van Richard Attenborough volgde in 1976. De opmars van de geallieerden staat te boek als ‘Operatie Market Garden’. De mislukking van dit riskante masterplan had tot gevolg dat Nederland in het noorden pas ruim een half jaar na het zuiden werd bevrijd.
De explosie die op 16 september volgde op de beschieting verwoestte niet alleen de munitietrein, maar tevens een deel van Oisterwijks stadshart. Stille getuige is het oorlogsmonumentale kunstwerk ‘Munitietrein’. Deze sculptuur prijkt sinds 29 oktober 1989 op de hoek Joannes Lenartzstraat/Spoorlaan, nabij de locatie van de explosie. De Joodse siersmid Nicolaas Müller Jabusch uit Oisterwijk verwerkte er verwrongen staal en ijzer in, afkomstig van de getroffen trein en spoorrails. Andere stille oorlogsgetuigen in Oisterwijk zijn de puinbrokken van het bombardement op Rotterdam. Nog altijd zijn er enkele Oisterwijkse bospaden mee geplaveid.
De expositie van Heemkundekring De Kleine Meijerij toont meer Oisterwijks leed, maar soms ook lief, in oorlogstijd. Zo is er aandacht voor de confiscatie van KVL als ‘Wehrmachtsverpflegungsamt’, terwijl deze grootste lederfabriek van Europa onder Joodse directie stond en onder haar arbeiders tientallen Joden uit Oisterwijk en omgeving telde. Een aantal van hen werd vervolgd, afgevoerd naar vernietigingskampen en daar omgebracht. Stille getuigen daarvan zijn de 22 struikelstenen die de Duitse kunstenaar Günther Demnig op initiatief van Werkgroep Struikelkstenen Oisterwijk dit en volgend jaar voor hun toenmalige woningen legde en nog gaat leggen.
Ook langs komen de fysieke aanwezigheid van Duitse bezetters in Oisterwijk, de collaboratie onder leiding van Arnold Meijer en zijn Zwart Front, de verzetstrijders en hun daden ter plaatse, de beschietingen, vernielingen, invallen en executies, het ‘alledaagse’ leven in bezet Oisterwijk, de bevrijding door de geallieerden eind oktober 1944, de feestelijke bevrijdingsoptocht en de Nederlandse regering die haar intrek nam in Hotel Bosch en Ven aan het Klompven als tijdelijke, naoorlogse kabinetszetel.
Onderdeel van de expositie vormt een lezing over ‘Oisterwijk in WOII – WOII in Oisterwijk’ van oud-Oisterwijker en historisch (oorlogs-)auteur Henk van der Linden. Tevens vertoont Oisterwijk In Beeld doorlopend haar filmdocu’s ‘Verzetstrijders van de Straat’ over het Oisterwijkse verzet en de Oisterwijkse filmdocu ‘Dubbel Buitenspel’ van Brabant Remembers. De lezing is exclusief voor bezoekers met combi-dagticket voor de expo op 5 mei, de filmdocu’s zijn er gedurende de hele expositieperiode van 5 tot en met 10 mei.
Oisterwijk in oorlogstijd is één van de vele lokaal-historische thema’s die Heemkundekring De Kleine Meijerij onder de aandacht brengt. Al meer dan zeventig jaar bestudeert ze de geschiedenis en cultuur van de plaatsen in haar werkgebied: Berkel-Enschot, Biezenmortel, Esch, Haaren, Helvoirt, Heukelom, Moergestel, Oisterwijk en Udenhout. Hun ontstaan en ontwikkeling, de mensen die er leefden, genealogie, dialect, huizen, folklore, monumenten, archeologie, kortom de historie van de eigen woon- en leefomgeving.
De leden zijn betrokken bij dit erfgoed, doen onderzoek, schrijven daarover of werken in het Heemcentrum aan de Spoorlaan in Oisterwijk. Er zijn lezingen, excursies en stadsgidsen. Samen werken aan beter begrip voor het eigen ‘heem’ en het behouden van erfgoed voor toekomstige generaties is prettiger en efficiënter dan alleen. De vereniging kent een kwartaaltijdschrift, boekuitgaven en een website: www.dekleinemeijerij.nl.